Wilvdvleuten » Specials » Vogels

Vogels, voortplanting,vliegen, vogeltrek, evolutie

Vogels, voortplanting,vliegen, vogeltrek, evolutie In het Pleistoceen, van 1,2 miljoen jaar geleden tot 10.000 jaar geleden, kende Europa vier ijstijden (glacialen). Tussen die vier ijstijden in was het klimaat gematigd. In die tijd waren er op de gematigde breedte van de aarde (de onze dus) al de nodige zoogdieren en vogels. Dieren die goed gehard waren tegen koude perioden. Na de laatste ijstijd stierven zoogdieren als de mammoet en de wolharige neushoorn uit. IJstijdvogels wisten zich te handhaven.

Afstamming

In 1861 werd in Duitsland, Beieren de Archaeopterix gevonden., een fossiel van een vogel. Hij leek zodanig op een dinosaurus, dat hij werd gezien als de ontbrekende schakel tussen dinosauriërs en vogels. Langzamerhand werden meer fossielen gevonden. Rond 1980 werden in Spanje, bij Las Hoyas, in de Krijtlagen van een steengroeve, fossielen gevonden uit de tijd van de dinosauriërs: men vond een vogel. Deze vogel was ongeveer zo groot als een mus, met een korte staart. Hij werd Iberomesornis genoemd.

Rond die zelfde tijd werd in China, in de provincie Gansu, de eerste fossiele vogel gevonden van een hele reeks: Gansus yumenensis. De gevonden vogels vertoonden geavanceerde vogelkenmerken. Naast vogels werden in China ook dinosauriërs gevonden.

Reptielen of vogels

Onderzoeken naar fossiele vondsten waren verrassend. De oudste fossielen bleken oorspronkelijke kenmerken van reptielen te hebben, maar ook geavanceerde kenmerken van vogels. Vogels zullen dus afstammen van reptielen.

Evolutie

In het Boven-Paleoceen (na het uitsterven van de dinosauriërs) leefden zoogdieren en vogels, die soms sterk op elkaar leken.
Er waren loopvogels, met veren en zonder vleugels. Sommige waren wel drie meter hoog en hadden scherpe, kromme snavels.
Phororhacos en Gastornis zijn daar voorbeelden van. Zij maakten lopend en rennend jacht op zoogdieren. Met hun klauwen en snavel doodden zij de zoogdieren.

Een stap in de eerste evolutie van vogels was het benutten van veren voor de slagvlucht. Vogels werden goede vliegers. Bij fossiele vondsten bezaten sommige vormen van vogels ook tanden. Nu, bij de moderne vogels, zijn die alle verdwenen. Er wordt van uitgegaan dat dezelfde gebeurtenissen in het Krijt, die de dinosaurussen deed uitsterven, ook gezorgd hebben voor het uitsterven van de grote diversiteit aan toen bestaande vogels. Slechts weinige vogels overleefden. Onze vogels zijn daar afstammelingen van.
Blauwe reiger, Ardea cinerea, moeras- en watervogel

Blauwe reiger, Ardea cinerea, moeras- en watervogel

De blauwe reiger leeft vooral op vochtige terreinen. Zijn nest is te vinden in de buurt van water. Liefst bij soortgenoten. Maar wel boven in een boom. Reigers maken grote nesten, heel hoog, zodat ze…
De anatomie van vogels, skelet, veren en sterke spieren

De anatomie van vogels, skelet, veren en sterke spieren

Vogels zijn de enige gewervelde dieren met veren. Vogels hebben, net als alle gewervelde dieren, een skelet. Het is een skelet dat is ingericht op vliegen, een heel licht skelet dus. Behalve dat een v…
De bosuil, Strix aluco, een nachtroofvogel

De bosuil, Strix aluco, een nachtroofvogel

De bosuil is een vogel die in grote delen van Europa algemeen voorkomt. Hij is een echt nachtdier. Zo gauw de duisternis invalt, hoor je in het bos, of aan de rand daarvan, zijn oehoe-roep. Ook in sta…
De ekster, Pica pica, gek op bling bling

De ekster, Pica pica, gek op bling bling

De ekster, in het Latijn Pica pica, weet zich aan te passen aan allerlei leefmilieus, vooral omdat hij bijna alles eet. In ons land komt hij steeds meer voor, in tegenstelling tot bijvoorbeeld in Fran…
De houtduif, de Columba palumbus, lust of last

De houtduif, de Columba palumbus, lust of last

De houtduif, Columba palumbus, is oorspronkelijk een bosbewoner (zie zijn naam).Steeds vaker ziet men hem in de stad. Schuw is hij nauwelijks te noemen. De duif in Nederland is een standvogel. Hij bli…
De huid van vogels, veren, schubben en een broedvlek

De huid van vogels, veren, schubben en een broedvlek

De huid van vogels is over het algemeen gelijkvormig. De huid is dun en soepel. Het grootste deel van de huid zit natuurlijk onder de veren, maar bij de poten is hij zichtbaar en ook bij uitwassen op…
De koolmees, Parus major, een veel voorkomend vogeltje

De koolmees, Parus major, een veel voorkomend vogeltje

De mees, zowel de koolmees als de pimpelmees, komt veel voor in onze tuinen en parken. In de zomer broedt hij graag in nestkastjes en in de winter zie je hem vaak op de voedertafel en hangend aan vetb…
De vogeltrek, broeden en overwinteren

De vogeltrek, broeden en overwinteren

Vogeltrek is de reis die vogels twee maal per jaar maken van hun broedgebied naar de winterverblijven en weer terug. De eerste trek is de voorjaarstrek. De vogels vliegen dan naar hun broedgebied.In h…
Een vogeltuin, hoe maak ik die?

Een vogeltuin, hoe maak ik die?

Zowel van grote als van kleine tuinen kan een vogelparadijs worden gemaakt. Het enige waar men voor moet zorgen is een plek creëren waar de vogels precies kunnen vinden wat ze nodig hebben: voedsel, b…
Hoe vliegen vogels? Zweefvluchten, slagtechnieken en bidden

Hoe vliegen vogels? Zweefvluchten, slagtechnieken en bidden

Vogels zijn de koningen van de lucht. Hun voorpoten, die gevormd zijn tot vleugels, zijn fysiek zeer geschikt om een vliegend leven te leiden. Geleid door de luchtstromingen kunnen ze zich zwevend doo…
Vogels en hun snavelvormen, kwestie van voedselkeuze

Vogels en hun snavelvormen, kwestie van voedselkeuze

Snavels van vogels zijn aangepast aan de keuze van voedsel. Er zijn insecteneters, viseters, vleeseters, zaadeters, vruchteneters. Snavels worden gebruikt om voedsel te vinden en om voedsel in te verv…
Vogels en hun taakverdeling, alles gericht op voortplanting

Vogels en hun taakverdeling, alles gericht op voortplanting

Vogels zijn meestal monogaam (een paartje blijft bij elkaar) en zorgen ook gezamenlijk voor hun kroost. De hormonen van een vrouwtje bindt haar aan haar eieren. Mannetjes staan hen vaak bij met het ve…
Vogelsoorten in Europa, Linnaeus verdeelde ze in families

Vogelsoorten in Europa, Linnaeus verdeelde ze in families

Over de hele wereld bestaan er meer dan 9000 vogelsoorten. In de achttiende eeuw zijn die soorten door de beroemd geworden arts/hoogleraar Linnaeus verdeeld in ordes, families en geslachten. In Europa…
Voortplanting bij vogels, de lentekriebels

Voortplanting bij vogels, de lentekriebels

Al in de dertiger jaren van de vorige eeuw werd aangetoond dat de voortplanting in de natuur wordt beïnvloed door de daglengte en de hoeveelheid licht. Licht, dat door de schedel heen dringt, bevorder…
Zang- en roep geluiden van vogels zingen contact alarm

Zang- en roep geluiden van vogels zingen contact alarm

Bij de meeste zangvogels in onze omgeving is de zang een instinctieve gedragsuiting. Zang hoeft niet te worden aangeleerd. Zang is dus meestal genetisch vastgelegd en hoeft bijna niet te worden aangel…
Gepubliceerd door Wilvdvleuten op 17-07-2012, laatst gewijzigd op 08-08-2012. Het auteursrecht (tenzij anders vermeld) van deze special ligt bij de infoteur. Zonder toestemming van de infoteur is vermenigvuldiging verboden.

Bronnen en referenties
  • Editions Atlas